Inleiding 

De werkelijkheid van de beleving

"Ben ik dan soms de enige die dit beleeft?"

Veel mensen beleven het licht van tl- en spaarlampen als naar, ongezellig en ongezond. Ze stuiten echter op onbegrip als ze hierover willen praten met hun collega's of met hun partner. Waarom toch lijken die andere mensen nergens last van te hebben?

Dit opmerkelijke verschijnsel is te verklaren. Onze leefomgeving is in de afgelopen eeuwen sterk veranderd. Vóór het aanbreken van het industriële tijdperk kon de mens zich vol vertrouwen overgeven aan de belevingen die zijn zintuigen hem boden. Het huidige leven is echter vol met heftige, storende en schadelijke belevingsinhoud.

Edvard Much - den døde mor

Moderne mensen hebben geleerd zich innerlijk af te sluiten zodra een beleving storend of schadelijk is. Dit afsluiten gaat zo snel en reflexmatig, dat het zich vrijwel geheel aan het bewustzijn onttrekt. Als men er echter attent op is, kan men dit toch bij zichzelf vaststellen.

Afsluiting als zelfbescherming

Alleen door je innerlijk af te sluiten voor storende zintuiglijke belevingen, voorkom je zielsmatige schade. Niet iedereen is daar echter toe in staat. Volwassen mensen die het niet kunnen, worden neurotisch genoemd. Ze beleven meer dan ze zelf zouden willen en worden daar nerveus van.

Een duidelijk onderscheid tussen 'normalen' en 'neuroten' is er evenwel niet. Als je moe of ziek bent, is het veel moeilijker om je af te sluiten. Ook kan de storende beleving zo heftig of langdurig zijn, dat hij na verloop van tijd toch door je verweer heen breekt.

Ongewenste bijwerkingen

Het vermogen tot afsluiten blijkt zodoende noodzakelijk om het moderne leven te kunnen doorstaan. Helaas kan het ook een zeer ongewenste bijwerking hebben. In een kerk, museum, theater, kinderbespreking of vergadering is het de bedoeling om je gevoelsmatig zoveel mogelijk open te stellen voor wat van buiten komt. Als een mechanisch bromgeluid of verkeerd kunstlicht je ziel dwingt zich af te sluiten, kun je uitsluitend nog functioneren op intellectueel niveau.

Het kan geen kwaad dit enigszins te nuanceren. Als kinderen een jaar of negen zijn, moeten ze in ieder geval leren zich af te sluiten voor het geestelijke van de wereld. Alleen hierdoor namelijk verwerft de mens zich een vrij 'Ik' en kan hij een krachtige persoonlijkheid worden.

Misschien wel daarom hebben kinderen vanaf deze leeftijd zo'n voorkeur voor dingen die tot geestelijke afsluiting dwingen, zoals snoeiharde, nerveus stampende muziek, stroboscerende videoclips en schreeuwerige kleuren. (Maar natuurlijk is het niet de taak van een opvoeder of van de school om aan deze voorkeur tegemoet te komen )

De leefomgeving beschermen

Kleine kinderen, verstandelijk gehandicapten, zieken en ook mensen met een gevoelige natuur, kunnen zich nooit volledig afsluiten en moeten daarom altijd actief beschermd worden.

Voor het welzijn van deze mensen zou hun hele leefomgeving getoetst moeten worden op de aanwezigheid van schadelijke zintuiglijke invloeden. Daarvoor hoef je niet de hulp in te roepen van een 'deskundige met professionele apparatuur'. Heb je bij jezelf eenmaal het reflexmatige afsluiten voor schadelijke belevingen vastgesteld, dan kun je ook leren om dit afsluiten tijdelijk na te laten. Zo, met een open gemoed, onderga je vrijwillig wat anderen tegen wil en dank moeten ondergaan.

Gelukkig is uiteindelijk onderkend dat kinderen van de beruchte AZO-kleurstoffen in voedsel en snoepgoed ziekelijk onrustig kunnen worden. Hopelijk wordt ook nog eens onderkend dat deze kleuren dezelfde uitwerking hebben als ze gebruikt worden in muurverf voor de kinderkamer.

Niet alleen verkeerde kleuren en kleurstoffen kunnen schadelijk zijn, maar ook de geluiden van onze machines: stofzuigers, mixers, hogedrukspuiten, vlakschuur­machines, bladzuigers en draadmaaiers, of voortdurend zoemende c.v.- of afzuiginstallaties.

Ook verkeerd gekozen kunstlicht kan de oorzaak zijn van onrust, angstigheid en depressieve gevoelens.